photo: Hiroji Kubota

Đầu tháng 3, 1975, chiến tranh đã trở nên khốc liệt hơn, với những trận tổng tấn công, pháo kích ráo riết vào các thành phố miền Trung cũng như Cao Nguyên. Người dân tại các thành phố này đã phải lìa bỏ tất cả, nhà cửa, ruộng vườn…, ra đi với hai bàn tay trắng, bồng bế nhau tìm đường vào nam lánh nạn.

Tại Bình Dương, Bà Rịa, Vũng Tàu, Saigon, v.v… các trại tạm cư được vội vã dựng lên, các trường học cũng được xử dụng thành nơi tạm trú cho các nạn nhân chiến cuộc này…

Đồng bào nạn nhân chiến cuộc trong một sớm một chiều bỗng trở nên vô gia cư, nghèo đói. Họ sống chen chúc nhau tại các trại tạm cư thiếu thốn mọi phương tiện. Đau lòng trước những cảnh này, chị đã cấp tốc thực hiện những chương trình ca nhạc để gây quỹ, với sự trợ giúp của các anh chị em nghệ sĩ và báo chí, v.v… Chị đã đi vận động cùng các thương gia để quyên góp được kem đánh răng Hynos của Ông Nghĩa, những thùng sửa Guigoz, xì dầu, xà bông, khăn lau mặt, giày dép, v.v…

Trong khi đó, nhiệm vụ của tôi là trả lời điện thoại của các vị mạnh thường quân, hảo tâm khác, muốn tặng tiền bạc, mùng mền, quần áo cũ, v.v… Thế là “phóng như bay” trên chiếc Honda chạy khắp cùng thành phố đi nhận tặng phẩm. Hoặc nếu tặng phẩm quá nhiều, tôi phải lấy xe chị lái đi.

Tặng phẩm khắp mọi nơi gởi về chất đầy một nhà. Chúng tôi đã cùng nhau chia đều những món quà này thành từng phần vào những gói nhỏ, thế mà cũng mất hết mấy ngày mới xong. Sau đó, phải mướn các xe “buýt” đến chở quà cùng tất cả thiện nguyện viên lên đường đi đến các trại.

Trong những ngày này, tôi đã vui vì công việc mình làm, một phần khác vì quá bận rộn nên không suy nghĩ gì nhiều hơn. Cho đến khi đến các trại, chứng kiến cuộc sống “mới” của đồng bào, lòng tôi bỗng chùng xuống. Tôi vẫn còn nhớ một số ánh mắt đau buồn nhìn tôi khi đến nhận những gói quà. Không thể diễn tả được những ánh mắt này, những ánh mắt đã theo tôi trên đoạn đường đời khá dài.

Về phần chị, đã có không ít người ái mộ vây quanh, bày tỏ cảm tưởng, dù trong một hoàn cảnh não lòng. Có những người chưa bao giờ gặp chị, nên đây cũng là lúc cho họ hàn huyên với chị. Nếu không vì còn những trại khác phải đến, có lẽ chúng tôi cũng không nở rời…

Những cuộc cứu trợ này kéo dài cho đến những ngày cuối tháng 4, 1975…

40 năm đã trôi qua, như một giấc mộng. Những người nạn nhân chiến cuộc năm nào đã trôi giạt về đâu, có còn trên cõi đời vô thường này hay không? Chị em chúng tôi vẫn hằng cầu nguyện cho quí vị được bình an trong cuộc sống, cho dù có nhiều sóng gió, đau buồn…

Khuôn mặt lo âu của những người di tản tại một bến xe ở ngoại ô Sài Gòn. Ảnh: Hiroji Kubota/ Magnum Photos

Trẻ em nhận gạo tại một điểm cứu trợ

SOUTH VIETNAM. 1975. Refugees during the last days of the Vietnam War. ©Hiroji Kubota / Magnum Photos

Bà mẹ và đứa con nhỏ trong dòng người di tản

Cuộc sống của người dân Việt Nam bị xáo trộn lớn trong những ngày cuối trước khi kết thúc chiến tranh 30.4.1975

Trong ảnh là người dân Việt Nam vội vã mang theo đồ đạc giá trị đi sơ tán ngày 13.4.1975. Phía trên là trực thăng của Mỹ bay ở tầm thấp khiến bụi bay mù mịt

Hình ảnh bên trên do NAG Hiroji Kubota chụp trong tháng 4, 1975.

Cựu phóng viên ảnh của tạp chí Newsweek, Hiroji Kubota (người Nhật Bản) là một trong số những người nước ngoài có mặt tại Việt Nam những ngày cuối trước khi kết thúc chiến tranh 30.4.1975. Ông Kubota đã chụp được nhiều bức ảnh lịch sử ghi dấu bước ngoặt quan trọng trong lịch sử Việt Nam trước ngày 30.4.1975.

nguồn hình ảnh bên trên: https://lde421.blogspot.com/

Thanh Châu

một ngày trong tháng 4, 2015